‘Huil niet omdat het voorbij is, maar lach omdat het gebeurde.’
Theodor Seuss Geisel
1904 – 1991
Amerikaanse kinderboekenschrijver


In het kort
Als iemand sterft brengt dit talloze gevolgen met zich mee dat invloed heeft op persoonlijk, emotioneel, financieel, juridisch of medisch gebied. Eerst wordt de dood vastgesteld en de lijkschouw verricht. Hieruit wordt de doodsoorzaak vastgesteld en een overlijdensverklaring afgegeven. In de Wet op de lijkbezorging (WLB) wordt de lijkschouw en afgaven van overlijdensverklaring grondig beschreven1. En ten slotte wordt het lichaam begraven of gecremeerd2.
(WLB) Wet op de lijkbezorging


De Lijkschouw – Autopsie
Wat omvat de lijkschouw? Hierbij wordt niet alleen gekeken naar het lijk. Eerst wordt er onderzoek gedaan naar de medische voorgeschiedenis en de omstandigheden waarin de persoon overleed. Daarna wordt een lichamelijk onderzoek (autopsie) gehouden. Een aandachtspunt hierbij is dat de lijkschouwing zo snel mogelijk gedaan wordt1. Daaruit volgt een conclusie en afgave van een overlijdensverklaring.
Lijkschouw bij minderjarigen
Bij het overlijden van een minderjarige moet de behandelend arts altijd eerst overleggen met de gemeentelijk lijkschouwer (forensisch arts) voordat hij een overlijdensverklaring kan afgeven. Dit regel geldt bij natuurlijke en onnatuurlijke sterfgevallen onder minderjarigen. Sinds 2016 geldt ook de regel van de NODOK-procedure (Nader Onderzoek naar de DoodsOorzaak van kinderen). Kortom richt deze regel zich op de rouwverwerking van ouders van wie het kind medisch onverklaarbaar overlijdt.1
Lijkbezorging
Eerst wordt het lijk wordt overgebracht naar het uitvaartcentrum als hier toestemming voor is gegeven2. Daarna wordt er vastgesteld of het gaat om een natuurlijke/onnatuurlijke dood. Al het is dat het gaat om een natuurlijke dood, dan mag het lijk worden overgebracht. Zo niet, dan mag het lijk niet verplaatst worden, zie artikel 76 van de WBL3.


Afscheid familie
Familieleden en/of vrienden hebben het recht om afscheid te nemen van de overleden persoon. Het is niet altijd meteen tot ons doorgedrongen dat ons dierbare is overleden. Bijgevolg wordt dat pas beseft als we de overledene met eigen ogen zien. Maar dit kan erg moeilijk zijn, daarom kan je naast je familie en goede vriend(in) hulp krijgen van een slachtofferbejegenaar. Een slachtofferbejegenaar werkt bij de politie. Zijn werk is om jou bij te staan en te ondersteunen4. Op dezelfde manier kan je ook afscheid nemen bij het geval van een autopsie. Alleen is er een voorwaarde van een redelijk afstand. Je kan ook pas het lichaam begraven of cremeren als het wordt vrijgegeven2.


Teruggave van persoonlijke bezittingen
Alles wat de overledene op zich droeg wordt eerst bekeken om vast te stellen of het overtuigingsstukken zijn. Denk hierbij aan sieraden, geld, portefeuille en dergelijke. Het belangrijkste hierbij is om vast te stellen of het gaat om overtuigingsstukken. Als het vastgesteld is dat het wel gaat om overtuigingsstukken, dan worden deze bewaard in de rechtbank. Met deze voorwerpen kan er bijvoorbeeld achterhaald worden wat er is gebeurd. Tot slot worden deze voorwerpen teruggegeven aan de dichtstbijzijnde familie van de overledene als het niet meer van belang zijn voor nader onderzoek. Stel dat er niet sprake is van overtuigingsstukken, dan worden deze gelijk teruggegeven aan de dichtstbijzijnde familie van de overledene.1

Bronnen:
- Dales, C. I., Hirsch Ballin, E. M. H., & Simons, H. J. (2018, 1 augustus). wetten.nl – Regeling – Wet op de lijkbezorging – BWBR0005009. https://wetten.overheid.nl/. Geraadpleegd op 5 november 2021, van https://wetten.overheid.nl/BWBR0005009/2018-08-01
- Das, C., & Leferink, J. (2013). 30 Forensische geneeskunde. Diagnose en therapie 2013–2014, 819–827. https://doi.org/10.1007/978-90-313-9801-0_30
- Dales, C. I., Hirsch Ballin, E. M. H., & Simons, H. J. (2018, 1 augustus). wetten.nl – Regeling – Wet op de lijkbezorging – BWBR0005009. https://wetten.overheid.nl/. Geraadpleegd op 5 november 2021, van https://wetten.overheid.nl/BWBR0005009/2018-08-01
- Van der Broeck, T., Devroe, E., Gunther Moor, L., Verhage, A. (2018). Dienstverlening door de politie volume 46 van Cahiers Politiestudies. Gompel&Svacina. Geraadpleegd op 31 oktober 2021, van Dienstverlening door de politie – Lodewijk Gunther Moor, Tom Van den Broeck, Elke Devroe, Antoinette Verhage – Google Boeken
